Pronunciation and Word Formation: MCQs for CTET उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती: CTET साठी MCQs
उच्चार व शब्दाची निर्मिती (Pronunciation and Word Formation)
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती हि भाषाशास्त्राची महत्त्वाची शाखा आहे. यामध्ये शब्दांच्या उच्चाराची शुद्धता, विविध ध्वनिसंकेत (sounds) आणि त्यांचा वापर यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. तसेच शब्दाच्या निर्माण प्रक्रियेवरही चर्चा केली जाते.
join our WhatsApp channel for latest update
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
उच्चार (Pronunciation):
उच्चार म्हणजे एखाद्या शब्दाचे शुद्ध आणि योग्य पद्धतीने उच्चारण. योग्य उच्चारामुळे शब्दाचा अर्थ स्पष्ट होतो.
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
- स्वर (Vowel Sounds) – भारतीय भाषांमध्ये स्वरांचे महत्त्व मोठे आहे. उच्चार करतांना स्वराच्या ध्वनीची अचूकता राखली पाहिजे.
- व्यंजन (Consonant Sounds) – व्यंजनांच्या ध्वनींनाही शब्दाच्या शुद्धतेसाठी महत्त्व आहे.
- ध्वनीविज्ञान (Phonetics) – यामध्ये शब्दांच्या आवाजाची, उच्चाराची आणि भाषाशास्त्राच्या नियमांची समीक्षा केली जाते.
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
शब्दाची निर्मिती (Word Formation):
शब्दांची निर्मिती ही भाषाशास्त्रातील एक महत्त्वाची प्रक्रिया आहे. शब्द निर्माण करतांना विविध ध्वनीचे मिश्रण, जोड, वापर आणि रूपांतर केले जाते.
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
- संयोग (Blending) – दोन किंवा अधिक शब्दांचे मिश्रण करणे, जसे “संगणक” + “सूचना” = “संगणक सूचना”.
- संवर्धन (Compounding) – दोन स्वतंत्र शब्दांना जोडून एक नवीन शब्द तयार करणे, जसे “शाळा” + “सामग्री” = “शाळा सामग्री”.
- नवीन शब्द निर्माण (Derivation) – नवीन शब्द निर्माण करतांना मूळ शब्दाचा प्रयोग करून त्याला एक विशिष्ट अर्थ दिला जातो. जसे “आधार” (मूल शब्द) पासून “आधारीकरण”.
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
CTET प्रश्नपत्रिकेतील MCQs:
प्रश्न 1: “चहा” या शब्दात उच्चार चुकीचा असावा, त्यासाठी योग्य पर्याय कोणता आहे?
a) चहा
b) चाँहा
c) चा
d) चौहा
उत्तर: b) चाँहा
प्रश्न 2: “रंग” शब्दाचा उच्चार योग्य आहे का?
a) हो
b) नाही
उत्तर: a) हो
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
free quiz no | quiz link |
1(new) | play quiz |
2(new) | play quiz |
3(new) | play quiz |
4(new) | play quiz |
5(new) | play quiz |
प्रश्न 3: “संगणक” शब्दाची निर्मिती कशी केली आहे?
a) संयोग
b) संवर्धन
c) ध्वनीविज्ञान
d) शब्दरचना
उत्तर: b) संवर्धन
प्रश्न 4: खालीलपैकी शब्दांची निर्मिती कशापद्धतीने केली आहे? “पाणी” + “चिंच”
a) संयोग
b) संदर्भ
c) संवर्धन
d) शब्दरचना
उत्तर: a) संयोग
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
प्रश्न 5: ‘शाळा’ + ‘साहित्य’ यापैकी योग्य शब्दनिर्मिती कोणती आहे?
a) शाळा साहित्य
b) शाळासाहित्य
c) शाळा-साहित्य
d) शाळाशी साहित्य
उत्तर: b) शाळासाहित्य
प्रश्न 6: “वाचनालय” शब्दाची निर्मिती कशापद्धतीने झाली आहे?
a) संयोग
b) संवर्धन
c) रूपांतरण
d) शब्दवृद्धि
उत्तर: a) संयोग
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
प्रश्न 7: ‘अर्थशास्त्र’ या शब्दाचा उच्चार योग्य आहे का?
a) हो
b) नाही
उत्तर: a) हो
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
प्रश्न 8: “मुलगी” शब्दाचा उच्चार कसा केला जातो?
a) मुलगी
b) मुलगी
c) मुलगी
d) मुलगी
उत्तर: a) मुलगी
प्रश्न 9: “दुरदर्शन” शब्दाची निर्मिती कशापद्धतीने झाली आहे?
a) संयोग
b) मिश्रण
c) संवर्धन
d) शब्दवृद्धी
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
उत्तर: b) मिश्रण
free quiz no | quiz link |
6 | play quiz |
7 | play quiz |
8 | play quiz |
9 | play quiz |
10 | play quiz |
प्रश्न 10: “साहित्य” शब्दाची शुद्ध उच्चार कसा आहे?
a) साहित्त्य
b) साहित्य
c) सहत्त्य
d) साहित्थ्य
उत्तर: b) साहित्य
प्रश्न 11: ‘फूल’ या शब्दाचा उच्चार योग्य आहे का?
a) हो
b) नाही
उत्तर: a) हो
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
प्रश्न 12: “भारतीय” शब्दाची शुद्ध उच्चार कशी केली जाते?
a) भारती
b) भारतीय
c) भार्ती
d) भाती
उत्तर: b) भारतीय
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
प्रश्न 13: “मुलगा” शब्दाची उच्चार कशी केली जाते?
a) मुलगा
b) मुल्गा
c) मुल्गा
d) मुल्गा
उत्तर: a) मुलगा
प्रश्न 14: “मुलगी” शब्दाच्या उच्चारात शुद्धतेसाठी कोणती टिप महत्त्वाची आहे?
a) ग आणि गाचे उच्चार एकसारखे करणे
b) मुलगी शब्दात एकच उच्चार आहे
c) योग्य व्यंजनांचा वापर करणे
d) मुलगी आणि मुल्गी उच्चारण वेगळे करणे
उत्तर: b) मुलगी शब्दात एकच उच्चार आहे
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
प्रश्न 15: ‘कला’ आणि ‘संगीत’ यांचा जोडीदार शब्द कोणता असावा?
a) सांस्कृतिक
b) कला संगीत
c) कला-संगीत
d) संगीत कला
उत्तर: a) सांस्कृतिक
प्रश्न 16: “नवीन” या शब्दाचे उच्चारण योग्य आहे का?
a) हो
b) नाही
उत्तर: a) हो
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
ree quiz no | quiz link |
11 | play quiz |
12 | play quiz |
13 | play quiz |
14 | play quiz |
15 | play quiz |
प्रश्न 17: “समाज” या शब्दाची उच्चारण योग्य आहे का?
a) हो
b) नाही
उत्तर: a) हो
प्रश्न 18: ‘ज्ञान’ शब्दाच्या उच्चारणास योग्य शब्द कोणता आहे?
a) ज्ञान
b) ज्ञाण
c) ज्ञान
d) ज्ञाण
उत्तर: a) ज्ञान
free quiz no | quiz link |
16 | play quiz |
17 | play quiz |
18 | play quiz |
19 | play quiz |
20 | play quiz |
प्रश्न 19: ‘पक्षी’ या शब्दाचे उच्चार कसा करावा?
a) पक्षी
b) पक्षं
c) पक्ष
d) पक्षी
उत्तर: a) पक्षी
प्रश्न 20: “उद्योजक” शब्दाची निर्मिती कशापद्धतीने झाली आहे?
a) संयोग
b) संवर्धन
c) मिश्रण
d) शब्दरचना
उत्तर: b) संवर्धन
उच्चार आणि शब्दाची निर्मिती|Pronunciation and Word Formation MCQs for CTET
यावर आधारित प्रश्नांची तयारी तुमच्या CTET परीक्षा साठी खूप फायदेशीर ठरू शकते.
Hindi | Click here |
Marathi | Click here |
Urdu | Click here |
English | Click here |
child dev. pedagogy | Click here |
environmental studies | Click here |
social studies | Click here |
mathematics (newly added) | CLICK HERE |